مهاجرت و سلامت روان

وقتی هنوز منتظری همه‌چی درست شه... چطور زندگی جدید رو بپذیریم؟

بسیاری از مهاجران مدت‌ها در حالت تعلیق زندگی می‌کنن—انگار موقت اومدن و 'یه روز برمی‌گردن'. این ذهنیت باعث می‌شه پذیرش شرایط جدید به‌تعویق بیفته. این مقاله به‌ بررسی موانع پذیرش و راه‌های روانی برای 'پایدار شدن' در کشور جدید می‌پردازه.

دکتر علی مرادی
2025-01-13
9 دقیقه

مقدمه: زندگی تعلیقی در مهاجرت

بسیاری از مهاجران، حتی سال‌ها پس از جابه‌جایی، در یک حالت «تعلیق» زندگی می‌کنند. انگار چمدان‌ها هنوز به طور کامل باز نشده‌اند و همیشه یک چشم به در است برای بازگشت. این ذهنیت که "اینجا موقتی است" و "یک روز برمی‌گردیم"، مانع اصلی پذیرش زندگی جدید و سرمایه‌گذاری عاطفی در آن می‌شود.

این مقاله به بررسی موانع روانی «پذیرش» می‌پردازد و راهکارهایی عملی برای خروج از این حالت تعلیق و «پایدار شدن» در کشور جدید ارائه می‌دهد.

چرا پذیرش اینقدر سخت می‌شه؟

۱. وفاداری به گذشته

احساس می‌کنیم اگر زندگی جدید را کاملاً بپذیریم، به گذشته، خانواده و هویت قبلی‌مان «خیانت» کرده‌ایم.

۲. ترس از دست دادن رؤیای بازگشت

امید به بازگشت، یک مکانیزم دفاعی برای تحمل سختی‌هاست. پذیرش واقعیت جدید، یعنی کنار گذاشتن این امید.

۳. دشواری‌های ادغام فرهنگی

وقتی با تبعیض، موانع زبانی یا تنهایی مواجه می‌شویم، پناه بردن به گذشته آسان‌تر از تلاش برای ساختن حال است.

۴. ایده‌آل‌سازی وطن

با گذشت زمان، خاطرات بد از وطن کم‌رنگ شده و خاطرات خوب پررنگ‌تر می‌شوند، که بازگشت را جذاب‌تر می‌کند.

تفاوت بین انکار و امید

انکار (Denial)

"اینجا فقط یک توقفگاه موقتیه. زندگی واقعی من در ایرانه. به زودی برمی‌گردم و همه‌چی مثل قبل می‌شه."

نتیجه: عدم تلاش برای ساختن زندگی، انفعال و انتظار.

امید (Hope)

"من امروز اینجا زندگی می‌کنم و تمام تلاشم رو برای ساختن یک زندگی خوب می‌کنم. شاید روزی شرایطی فراهم شد که بتونم برگردم، ولی منتظر اون روز نمی‌مونم."

نتیجه: تلاش فعال برای ساختن حال، با نگاهی باز به آینده.

چطور با واقعیت آشتی کنیم؟

۱. بازتعریف مفهوم «خانه»

خانه لزوماً یک مکان جغرافیایی نیست. خانه می‌تواند جایی باشد که در آن احساس امنیت، آرامش و تعلق می‌کنید. شما می‌توانید بیش از یک خانه داشته باشید.

۲. تمرین ذهن‌آگاهی (Mindfulness)

به جای زندگی در «گذشته» یا «آینده»، روی «اینجا و اکنون» تمرکز کنید. از طعم غذایی که می‌خورید، هوایی که نفس می‌کشید و مکالماتی که دارید، آگاهانه لذت ببرید.

۳. سرمایه‌گذاری‌های کوچک

لازم نیست تصمیمات بزرگ بگیرید. با کارهای کوچک شروع کنید: یک گلدان بخرید، در کتابخانه محلی عضو شوید، یا یک مسیر پیاده‌روی جدید پیدا کنید. این کارها به مغز شما سیگنال «ماندن» می‌دهند.

ایجاد روتین، جامعه، و معنا در زندگی جدید

ایجاد روتین

روتین‌های روزانه و هفتگی (ورزش، خرید، کافه رفتن) به زندگی ساختار و حس پیش‌بینی‌پذیری می‌دهند.

ساختن جامعه

به گروه‌هایی با علایق مشترک بپیوندید. جامعه فقط هم‌وطنان نیستند؛ هر گروهی که در آن احساس راحتی کنید، جامعه شماست.

جستجوی معنا

معنا می‌تواند در کار، هنر، کمک به دیگران یا رشد شخصی باشد. به دنبال چیزی باشید که به زندگی جدیدتان هدف بدهد.

کمک تراپی در عبور از مرحله تعلیق

چطور یک روان‌شناس می‌تواند کمک کند؟

  • ایجاد فضایی امن برای صحبت درباره احساسات دوگانه (عشق و نفرت به مهاجرت).
  • کمک به تمایز بین انکار مخرب و امید سازنده.
  • ارائه ابزارهایی برای مدیریت اضطراب و ساختن هویت جدید.
  • کمک به سوگواری سالم برای گذشته، تا بتوانید حال را در آغوش بگیرید.

نتیجه‌گیری: پذیرش یعنی حرکت، نه تسلیم

پذیرش زندگی جدید به معنای فراموش کردن گذشته یا تسلیم شدن در برابر مشکلات نیست. پذیرش یعنی دست از جنگیدن با واقعیت برداریم و انرژی خود را صرف ساختن بهترین زندگی ممکن در شرایط کنونی کنیم. این یک حرکت فعال به سمت جلو است، نه یک عقب‌نشینی.

با باز کردن کامل چمدان‌ها، به خودتان اجازه می‌دهید که ریشه‌های جدیدی در این خاک بدوانید.